Trądzik olejowy, smołowy lub chlorowy o rozległym charakterze
Zawodowy trądzik olejowy i smołowy to nasilone zmiany o charakterze zaskórników, grudek, krostek, zapalenia mieszków włosowych, torbieli i blizenek lokalizujące się w miejsca przylegania i tarcia zabrudzonej odzieży (skóra ramion, barków, pośladków, ud, podbrzusza, klatki piersiowej czy pleców). Do wystąpienia tego typu zmian predysponowane są młode osoby, najczęściej mężczyźni, ze skórą łojotokową i przebytym trądzikiem zwykłym. Czynnikami wywołującymi w trądziku olejowym są oleje mineralne a w smołowym: smoła węglowa, drzewna, pak węglowy, kreozot, oleje węglowe i dziegcie.
Gałęzie gospodarki i zawody związane z narażeniem na rozwój trądziku olejowego i smołowego.
Jednostka chorobowa | Narażenie zawodowe w różnych gałęziach gospodarki |
Trądzik olejowy | Pracownicy przemysłu maszynowego, metalowego, elektrociepłowniczego, budownictwa, zatrudnieni przy produkcji materiałów budowlanych, mechanicy samochodowi, pracownicy rafinerii |
Trądzik smołowy | Zatrudnieni przy produkcji smoły, w budownictwie, drogownictwie, przemyśle koksochemicznym, dekarze |
Według: Chomiczewska D.: Inne choroby zawodowe skóry (trądzik, grzybice, drożdżyce, uszkodzenia popromienne). W: Kieć-Świerczyńska M. [red.]. Zasady diagnostyki, orzecznictwa i profilaktyki chorób zawodowych skóry. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2010, s.113-126
W trądziku chlorowym typowe zmiany skórne to zaskórniki i torbiele barwy słomkowożółtej, o wymiarach 1-10 mm, umiejscowione na twarzy: w okolicy skroni, policzków, czoła; za uszami; na skórze narządów płciowych, w okolicy pach, klatki piersiowej, pleców, barków i ramion, rozwijające się w czasie od kilku tygodni do kilku miesięcy od ekspozycji na chlorowcopochodne węglowodorów aromatycznych.
Zawodowe źródła narażenia na związki wywołujące trądzik chlorowy
Grupy i przykłady związków chemicznych | Źródła narażenia |
Polichlorowane naftaleny: polichloronaftaleny, polibromonaftaleny | Przemysł elektrotechniczny: materiały izolacyjne do przewodów elektrycznych i w kondensatorach; środki konserwujące do drewna; powłoki kadłubów łodzi; dodatki do smarów
|
Polichlorowane bifenyle: polichlorobifenyle (PCBs), polibromobifenyle (PBBs) | Przemysł elektrotechniczny: płyny dielektryczne w transformatorach i materiały izolacyjne do przewodów elektrycznych, w kondensatorach i silnikach; płyny hydrauliczne; dodatki do klejów, tworzyw sztucznych i farb; smary odporne na wysoką temperaturę; pestycydy
|
Polichlorowane dibenzofurany (PCDFs): polichlorodibenzofurany - tri-, tetra-, penta-, heksachlorodibenzofuran; polibromodibenzofurany - tetrabromodibenzofuran | Zanieczyszczenia PCBs i polichlorofenoli; powstają w procesach spalania substancji zawierających chlor lub jako produkt uboczny syntezy chemicznej np. syntezy chloroorganicznych herbicydów i chlorofenoli stosowanych jako środki bakteriobójcze; ich źródłem może być bielenie papieru, recykling metali |
Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny (PCDDs): 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna (TCDD), heksachlorodibenzo-p-dioksyna | Zanieczyszczenia polichlorofenoli i PCBs; powstają w procesach spalania substancji zawierających chlor lub jako produkt uboczny syntezy chemicznej np. syntezy chloroorganicznych herbicydów i chlorowanych rozpuszczalników organicznych; ich źródłem może być bielenie papieru, recykling metali |
Polichlorofenole: pentachlorofenol | Środki konserwujące do drewna; pestycydy lub środki do ich produkcji; skóra; przemysł papierniczy; herbicydy; fungicydy; algicydy (środki niszczące glony); insektycydy; środki odkażające; środki zabezpieczające przed rozwojem mikroorganizmów w klejach, farbach, tekstyliach i produktach farmaceutycznych |
Polichlorowane azobenzeny i azoksybenzeny: 3,4,3’,4’-tetrachloroazoksybenzen (TCAOB), 3,4,3’,4’-tetrachloroazobenzen (TCAB) | Produkty pośrednie herbicydów (zanieczyszczenia występujące podczas syntezy dichloroaniliny lub herbicydów na bazie dichloroaniliny) |
Według: McDonnel J.K., Taylor J.S.: Occupational and environmental acne. W: Kanerva L., Elsner P., Wahlberg J.E., Maibach H.I. [red.]. Handbook of occupational dermatology. Springer-Verlag, New York, 2000, s.225-233; Kieć-Świerczyńska M.: Choroby zawodowe skóry. W: Marek K. [red]. Choroby zawodowe. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2001, s.488-530; Wasiela T., Tam I., Krajeński J., Tarnowski S.: Dioksyny. Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera, Łódź 1999