Postępowanie u osoby eksponowanej na materiał potencjalnie zakaźny

1. W przypadku ekspozycji na materiał potencjalnie zakaźny, w wyniku naruszenia ciągłości skóry (zakłucie, zadrapanie, skaleczenie, pęknięcie, otarcie naskórka, otwarta rana) bądź kontaktu materiału zakaźnego z uszkodzoną skorą, śluzówkami lub spojówkami, należy natychmiast wykonać następujące czynności:

a) jeśli doszło do uszkodzenia skóry narzędziem medycznym lub innym przedmiotem skażonym krwią lub materiałem biologicznym lub jeśli na skórze znajduje się krew czy inny potencjalnie infekcyjny materiał (IPIM), zaleca się:

– nie tamować krwawienia, ale także nie wyciskać wypływającej krwi,

– przemyć skórę wodą z mydłem pod bieżącą wodą,

– zranione miejsce można zdezynfekować preparatem do dezynfekcji skóry, aczkolwiek nie ma żadnych danych na temat jakiejkolwiek skuteczności tej metody w zakresie zmniejszenia ryzyka transmisji wirusów krwiopochodnych,

– zabezpieczyć zranione miejsce opatrunkiem;

b) jeśli skażone są śluzówki lub spojówki, należy:

– przepłukać błony śluzowe i spojówki wodą lub 0,9% NaCl; c) jeśli krew dostanie się do jamy ustnej, należy:

– wykonać kilkakrotne płukanie jamy ustnej wodą lub solą fizjologiczną.

2. Każda przypadkowa ekspozycja powinna być zgłoszona osobie do tego wyznaczonej, a w przypadku jej braku – przełożonemu. Pracownik powinien pobrać i wypełnić część A „Indywidualnej Karty Ekspozycji”. (Szczegółowy sposób raportowania został opisany w zakładce „Raportowanie zdarzeń związanych z ekspozycją na materiał potencjalnie zakaźny i proponowana forma postępowania administracyjnego”)

3. Jeżeli możliwe jest ustalenie źródła materiału potencjalnie zakaźnego, tzn. ustalenie, od kogo pochodzi materiał biologiczny, na który był później eksponowany pracownik, należy pobrać od tego pacjenta około 5 ml krwi (do probówki do badań biochemicznych) po uprzednim poinformowaniu go o przyczynie wykonywania badań i uzyskaniu pisemnej zgody na przeprowadzenie badań serologicznych w kierunku WZW B i C oraz zakażenia wirusem HIV. Uzyskane pisemne wyrażenie zgody należy dołączyć do dokumentacji medycznej, a wynik powyższych badań niezwłocznie przekazać lekarzowi wdrażającemu procedury poekspozycyjne.

Wykonane badania laboratoryjne „źródła” obejmują:

– przeciwciała anty-HIV,

– przeciwciała anty-HCV,

– antygen HBs.

4. Po wypełnieniu „Indywidualnej Karty Ekspozycji” pracownik powinien zgłosić się wraz z nią oraz ewentualnie z próbką krwi „źródła” do wyznaczonej placówki bądź wyznaczonego lekarza, gdzie zostanie podjęta decyzja co do dalszego postępowania poekspozycyjnego.