Skutki stresu wynikającego z narażenia na zawodowe zagrożenia psychospołeczne

Stres zawodowy jest zjawiskiem powszechnym, który w większym bądź mniejszym zakresie dotyka każdego zatrudnionego lub pracującego na własny rachunek. Obciążenie psychiczne wynikające z doświadczania stresu w niektórych zawodach ma znaczenie nie tylko dla efektywności pracy zatrudnionego, jego zdrowia i bezpieczeństwa, ale także  może być czynnikiem krytycznym dla bezpieczeństwa i zdrowia innych osób.

Wyniki badań naukowych prowadzonych od lat 30 ubiegłego wieku  dokumentują różnorakie skutki stresu, począwszy od zmian w sferze emocjonalnej i funkcjonowania umysłowego poprzez zachowanie i   rozmaite reakcje somatyczne. Na przestrzeni lat dowiedziono również, że stres  może być czynnikiem ryzyka rozwoju procesów chorobotwórczych, przy czym zaznacza się, że patologiczny wpływ stresu ujawnia się wtedy, gdy jest on silny i lub długotrwały.

Do długoterminowych skutków stresu zawodowego o charakterze chronicznym, czyli stresu działającego na człowieka stale i przez dłuższy czas zaliczyć można zaburzenia w stanie zdrowia psychicznego (depresja, zaburzenia lękowe) oraz zaburzenia w stanie zdrowia somatycznego. Wykazano między innymi, że  stres jest czynnikiem ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, dolegliwości ze strony układu mięśniowo- szkieletowego (np. bólów w dolnym odcinku kręgosłupa), nasila objawy alergiczne, jest przyczyną obniżenia ogólnej odporności organizmu.

Czy wiesz, że:

Wysokie wymagania w pracy przy jednoczesnym braku dostatecznej kontroli nad pracą zwiększają ryzyko zachorowalności na choroby układu krążenia, a brak równowagi pomiędzy wysiłkiem wkładanym w pracę a otrzymywaną nagrodą dwukrotnie zwiększa ryzyko choroby wieńcowej?

Dla większości ludzi umiarkowany poziom stresu jest korzystny –  energetyzuje, motywuje do działania, zwiększa efektywność. Jednak gdy staje się on na silny i/lub długotrwały i przekracza możliwości jednostki do skutecznego radzenia sobie z nim pojawiają się problemy, które można zaobserwować nie tylko na poziomie indywidualnym ale również na poziomie organizacji.

Skutki stresu zawodowego wynikającego z obecności w środowisku pracy psychospołecznych zagrożeń zawodowych dotykają także pracodawców. Dowiedziono, że stres przeżywany przez pracowników negatywnie odbija się na pracy zespołowej, procesach komunikacji w firmie, obniża morale i zaangażowanie w pracę. Pracownicy doświadczający stresu zawodowego są mniej lojalni wobec pracodawcy i bardziej skłonni do zachowań kontrproduktywnych]. Co więcej okazuje się, że absencja chorobowa, której wiodącą przyczyną jest stres zawodowy trwa  z reguły dłużej niż absencja z innych przyczyn, co negatywnie odbija się na wskaźnikach produktywności. Stres zawodowy wiąże się  także z większym ryzykiem wypadków przy pracy, zatem dbałość o  bezpieczeństwo pracy powinna obejmować również eliminację psychospołecznych zagrożeń będących źródłem stresu dla pracowników.