Aktualności
Konferencja „Profilaktyka chorób układu ruchu i obwodowego układu nerwowego”, 19 V 2011, Łódź

Na konferencję zapraszamy pracowników PIS, PIP i BHP. Jej zakres tematyczny obejmuje zalecenia dotyczące postępowania mającego na celu profilaktykę chorób zawodowych układu ruchu i obwodowego układu...

Szkolenie „Profilaktyka chorób układu ruchu i obwodowego układu nerwowego”, 11–13 V 2011, Łódź

Na szkolenie zapraszamy lekarzy służby medycyny pracy i podstawowej opieki zdrowotnej. Jego zakres tematyczny obejmuje zalecenia dotyczące postępowania mającego na celu profilaktykę chorób zawodowych...

Szkolenie „Profilaktyka chorób układu ruchu”, 24–26 XI 2010, Łódź

Na szkolenie zapraszamy lekarzy służby medycyny pracy i podstawowej opieki zdrowotnej.

Jego zakres tematyczny obejmuje zalecenia dotyczące postępowania mającego na celu profilaktykę chorób...

Choroby obwodowego układu ruchu wywołane sposobem wykonywanej pracy

 

Zespół cieśni nadgarstka

 

Co to jest zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka jest zespołem objawów spowodowanych uszkodzeniem nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka wskutek ucisku przez nieprawidłowe masy (np. guzy), obrzęknięte lub zapalnie zmienione tkanki oraz zmiany kostne i stawowe nadgarstka (np. po złamaniu). Kanał nadgarstka jest wąską przestrzenią ograniczoną przez nierozciągliwe struktury anatomiczne (kości nadgarstka, troczek zginaczy), przez którą przechodzi nerw pośrodkowy i większość ścięgien mięśni zginaczy kończyny górnej. Uszkodzenie nerwu pośrodkowego na poziomie kanału nadgarstka zaburza czucie, głównie w trzech pierwszych palcach, sprawność ruchów tych palców, zwłaszcza zginania, chwytania oraz odwodzenia i przeciwstawiania kciuka.

 

Co powoduje powstanie zespołu cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka może powstać w wyniku urazu nadgarstka, chorób ogólnoustrojowych, szczególnie w przebiegu cukrzycy, chorób tarczycy, chorób układowych czy reumatoidalnego zapalenia stawów. Zmieniona gospodarka płynowa w czasie ciąży, szczególnie w III trymestrze, stanowi również istotne ryzyko uszkodzenia nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka.

Podobnie otyłość zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia ww. schorzenia. Stwierdzono, że wzrost o 1 stopień wskaźnika masy ciała (BMI – body mass index) powyżej przyjętej średniej normy wiekowej, zwiększa ryzyko rozwoju zespołu cieśni kanału nadgarstka o 8%.

Wykonywanie wielokrotne, w długich okresach czasowych, tych samych ruchów w nadgarstku może także prowadzić do uszkodzenia nerwu pośrodkowego. Udowodnione ryzyko powstania neuropatii nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka stanowią zawody, w których wykonywane są monotypowe (szybkie, wielokrotnie powtarzane w długim okresach czasowych) ruchy:

– zginania i prostowania nadgarstka,

– ruchy zginania łokciowego, promieniowego nadgarstka,

– ruchy nawracania i odwracania ręki,

– ruchy chwytania palcami (chwyt pensetowy).

 

Jakie są objawy zespołu cieśni nadgarstka?
Pierwszymi objawami zespołu cieśni nadgarstka są: uporczywe drętwienie, mrowienie, zwykle pierwszych trzech palców, drętwienie, mrowienie ręki (początkowo nocne, następnie także podczas dnia), ból ręki, ból nadgarstka promieniujący do przedramienia, ramienia, rzadziej do barku.

Uczucie rozlanego obrzęku i mrowienia całej ręki, uczucie sztywności palców wybudza pacjentów ze snu. Potrząsanie, tzw. „strzepywanie”, ręki przynosi znamienną ulgę. Dolegliwości bólowe narastają proporcjonalnie do obciążenia ręki. Z czasem pojawiają się problemy z chwytaniem i utrzymaniem przedmiotów w ręce oraz wykonywaniem ruchów precyzyjnych.

 

Jak unikać zaostrzeń dolegliwości, jeśli stwierdzono zespół cieśni nadgarstka?
1. Realizować leczenie zalecone przez lekarza.

2. Unikać przeciążania chorej ręki.

3. Starać się używać częściej zdrowej ręki.

4. Znaleźć nowy sposób używania chorej ręki przez dobranie innych narzędzi.

5. Unikać trzymania nadgarstka w ekstremalnych pozycjach w długich okresach czasowych.

6. Zastosować szynę unieruchamiająca nadgarstek w pozycji neutralnej w ciągu dnia i w nocy.

 

Co można zrobić, by zapobiec powstaniu zespołu cieśni nadgarstka?
1. Leczyć choroby, które mogą stać się przyczyną rozwoju zespołu cieśni nadgarstka.

2. Zredukować masę ciała do prawidłowej wartości, jeśli jest nadwaga.

3. Dostosować zbyt duże narzędzia pracy do rąk osoby pracującej.

4. Unikać utrzymywania nadgarstka na twardej powierzchni w długich okresach czasowych.

5. Robić regularne krótkie przerwy (po 2–3 min co pół godziny) podczas wykonywania ruchów monotypowych.

6. Regularnie wykonywać ćwiczenia rozciągające mięśnie zginacze palców i ręki/nadgarstka oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie przedramienia, nadgarstka i palców, szczególnie grupę prostowników palców, ręki/nadgarstka.

7. Pogłębiać wiedzę i przestrzegać zasad ergonomii niezależnie od stanowiska pracy.

8. Przestrzegać zasad ergonomii podczas prac wykonywanych w domu.