Epidemiologia czynników ryzyka i chorób układu krążenia
Według danych WHO co roku umiera z powodu chorób układu krążenia (CVD) ponad 17,3 miliona osób (European cardiovascular disease statistics).
W tych statystykach pojęcie choroby układu krążenia obejmuje:
1. CVD pochodzenia miażdżycowego:
- choroba niedokrwienna serca lub choroba wieńcowa,
- choroby naczyń mózgowych (np. udar),
- choroby aorty i tętnic, w tym nadciśnienie i choroby naczyń obwodowych.
2. Inne CVD:
- wrodzone choroby serca,
- choroba reumatyczna serca,
- kardiomiopatie,
- zaburzenia rytmu serca.
Sytuacja epidemiologiczna w Europie
Udział poszczególnych CVD w umieralności nie jest jednakowy, ponadto nieco różni się u mężczyzn i kobiet. U mężczyzn na pierwszym miejscu jest choroba niedokrwienna serca stanowiąca przyczynę 46% zgonów sercowo-naczyniowych. Drugie miejsce – 34% – zajmują choroby naczyń mózgowych, trzecie miejsce – 6% – konsekwencje nadciśnienia. W ogólnej umieralności z przyczyn sercowo-naczyniowych wśród kobiet jest nieco mniejszy niż u mężczyzn udział choroby niedokrwiennej serca – 38%, zaś większy chorób naczyń mózgowych – 37% – i konsekwencji nadciśnienia tętniczego – 7%.
Choroby sercowo-naczyniowe to nie tylko główna przyczyna umieralności, ale również jedna z głównych i narastająca przyczyna utraconej długości życia (Disability Adjusted Life Expectancy-DALY).
W Europie corocznie z powodu chorób sercowo-naczyniowych umiera ponad 4,3 miliona osób, co stanowi blisko połowę wszystkich zgonów (48% w Europie, 54% wśród kobiet i 43% wśród mężczyzn).
W Unii Europejskiej każdego roku choroby sercowo-naczyniowe są przyczyną ponad 2,0 milionów zgonów. Ich udział w ogólnej umieralności jest nieco mniejszy niż w całej Europie i wynosi ok. 42% (45% zgonów kobiet i 38% zgonów mężczyzn). W Unii Europejskiej odsetek zgonów z powodu CVD jest bardzo zróżnicowany. Wśród mężczyzn CVD zakres ten jest od 26% we Francji do 62% w Bułgarii, zaś wśród kobiet od 31% we Francji do 71% w Bułgarii.
W Europie przed osiągnięciem wieku 65 lat co roku umiera ok. 803.000 osób. Wśród kobiet w tym wieku choroby sercowo-naczyniowe są powodem 29% zgonów (w tym sama choroba niedokrwienna serca 12%, a udar 9%), a wśród mężczyzn 30% (choroba niedokrwienna serca – 16%, udar – 6%).
W Unii Europejskiej choroby sercowo-naczyniowe są drugą co do częstości przyczyną zgonów przed osiągnięciem 65. roku życia, stanowiąc 24% ogólnej ich liczby (na pierwszym miejscu znajdują się nowotwory – 35% zgonów). Choroby sercowo-naczyniowe są odpowiedzialne za 26% zgonów mężczyzn przed 65 rokiem życia i za 19% zgonów kobiet w tym wieku.